ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုမွာ အင္တာနက္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့အခ်ိန္ကုိအမ်ားဆုံးအသုံးျပဳရာ ေနရာျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေန ့ထက္ တစ္ေန ့ ပုိမုိမ်ားျပားလာေသာ အင္တာနက္သုံးစြဲသူေတြထဲကတခ်ဳိ ့အတြက္ေတာ့ လုိအပ္တာထက္ ပုိတဲ့ ခ်ဳပ္တည္းလုိ ့ မရတဲ့အေလ့အထတစ္ခု ျဖစ္လုိ ့လာပါတယ္။
အင္တာနက္စြဲေရာဂါ (Internet Addition)
ဒီ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု ဟာ ကြ်ေတာ္တုိ ့ရဲ ့ေန ့စဥ္ေနထုိင္မွု ဘ၀ကုိ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့အျပင္ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနဲ ့အလုပ္အကုိင္ကိုပါ ထိခုိက္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ကြ်မ္းက်င္သူ ပညာရွင္ေတြ ရဲ ့ အဆုိအရ အင္တာနက္စြဲလမ္းမွု ေရာဂါဟာစိတ္က်န္းမာေရးနဲ ့ဆုိင္တဲ့ အမူအက်င့္ႏွင့္ စြဲလန္း မွု ျပႆနာ တစ္ခုျဖစ္ျပီးေတာ့ ကမာၻတ၀ွမ္း ျပန္ ့ႏွံ ့လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။
ကင္ဘာလီယမ္း ဆုိတဲ့ ပုဂိၢဳလ္က အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုနာလန္ထေရးဗဟုိဌာန မွာ ကုသမွုဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွုတစ္ဦး ျဖစ္တ့ဲအျပင္ "Caught in the Net - အင္တာနက္ကြန္ယက္သုိ ့တုိးမိ ျငိတြယ္ျခင္း" အမည္ရွိတဲ့ စာအုပ္ကုိ ေရးသားသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယမ္း ရဲ ့အဆုိအရ အေမရိကန္လူမ်ဳိး ေတြရဲ ့ ၁၅-၃၀% (၁၅-၃၀ သန္း) မွာအင္တာနက္စြဲရာဂါကုိ ခံစားေနရေၾကာင္းသိရပါတယ္။ အေမရိက အျပင္ အျခားေနရာမ်ားမွာ အဲ့ဒီအေရအတြက္ထက္ပင္ ပုိမ်ားႏုိင္ေၾကာင္း၊ အေမရိကထက္ အင္တာနက္ အသုံးျပဳ မွု မ်ားတဲ့ တရုတ္၊ ကုိရီးယားနဲ ့ထုိင္၀မ္လုိႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြမွာဆုိရင္လူဦးေရရဲ ့၁၈-၃၀ % ေလာက္ ေတာင္ ရွိႏုိင္ေၾကာင္း ယမ္းက ဆုိပါတယ္။ " အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုေရာဂါအၾကီးအက်ယ္ တုိးပြားလာ တာကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ေတြ ့ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါတကမာၻလုံးနဲ ့သက္ဆုိင္တဲ့ျပႆနာတစ္ခုဗ်။ သုေတ သန ေတြလုပ္ျပီး ဒီျပႆနာကုိ ပုိ နားလည္ေအာင္ ၾကဳိးစားေနၾကပါတယ္"
အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု အမ်ဳိးအစားမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အြန္လုိင္းမွာ လိင္အေပ်ာ္အပါးလုိက္စားတာ (cyber sex) ကစျပီး၊ ေလာင္းကစား (Gambling) ႏွင့္ အြန္လုိင္း ဂိမ္း (Game) ေတြ၊ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ တစ္ခု၀င္တစ္ခု ထြက္ ရွာေဖြ ၾကည့္ရွုျခင္း (Compulsive surfing) နဲ ့ ebay မွာအြန္လုိင္း ေစ်း၀ယ္တာကုိ စြဲလမ္းတာအထိ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေမရိကန္ စိတ္ပညာ ဂ်ာနယ္က ေဒါက္တာ ဂ်ာရဲလ္ (Dr. Jerald J. Block) ရဲ ့ေဆာင္းပါး တစ္ခုမွာ ဆုိရင္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုဟာ (ကြ်န္ေတာ္ တုိ ့ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တီဘီေရာဂါလုိ) နိစၥဓူ၀ေတြ ့
အင္တာနက္စြဲေရာဂါ (Internet Addition)
ဒီ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု ဟာ ကြ်ေတာ္တုိ ့ရဲ ့ေန ့စဥ္ေနထုိင္မွု ဘ၀ကုိ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့အျပင္ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနဲ ့အလုပ္အကုိင္ကိုပါ ထိခုိက္ေစႏုိင္ပါတယ္။ ကြ်မ္းက်င္သူ ပညာရွင္ေတြ ရဲ ့ အဆုိအရ အင္တာနက္စြဲလမ္းမွု ေရာဂါဟာစိတ္က်န္းမာေရးနဲ ့ဆုိင္တဲ့ အမူအက်င့္ႏွင့္ စြဲလန္း မွု ျပႆနာ တစ္ခုျဖစ္ျပီးေတာ့ ကမာၻတ၀ွမ္း ျပန္ ့ႏွံ ့လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။
ကင္ဘာလီယမ္း ဆုိတဲ့ ပုဂိၢဳလ္က အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုနာလန္ထေရးဗဟုိဌာန မွာ ကုသမွုဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွုတစ္ဦး ျဖစ္တ့ဲအျပင္ "Caught in the Net - အင္တာနက္ကြန္ယက္သုိ ့တုိးမိ ျငိတြယ္ျခင္း" အမည္ရွိတဲ့ စာအုပ္ကုိ ေရးသားသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယမ္း ရဲ ့အဆုိအရ အေမရိကန္လူမ်ဳိး ေတြရဲ ့ ၁၅-၃၀% (၁၅-၃၀ သန္း) မွာအင္တာနက္စြဲရာဂါကုိ ခံစားေနရေၾကာင္းသိရပါတယ္။ အေမရိက အျပင္ အျခားေနရာမ်ားမွာ အဲ့ဒီအေရအတြက္ထက္ပင္ ပုိမ်ားႏုိင္ေၾကာင္း၊ အေမရိကထက္ အင္တာနက္ အသုံးျပဳ မွု မ်ားတဲ့ တရုတ္၊ ကုိရီးယားနဲ ့ထုိင္၀မ္လုိႏုိင္ငံမ်ဳိးေတြမွာဆုိရင္လူဦးေရရဲ ့၁၈-၃၀ % ေလာက္ ေတာင္ ရွိႏုိင္ေၾကာင္း ယမ္းက ဆုိပါတယ္။ " အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုေရာဂါအၾကီးအက်ယ္ တုိးပြားလာ တာကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့ေတြ ့ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါတကမာၻလုံးနဲ ့သက္ဆုိင္တဲ့ျပႆနာတစ္ခုဗ်။ သုေတ သန ေတြလုပ္ျပီး ဒီျပႆနာကုိ ပုိ နားလည္ေအာင္ ၾကဳိးစားေနၾကပါတယ္"
အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု အမ်ဳိးအစားမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အြန္လုိင္းမွာ လိင္အေပ်ာ္အပါးလုိက္စားတာ (cyber sex) ကစျပီး၊ ေလာင္းကစား (Gambling) ႏွင့္ အြန္လုိင္း ဂိမ္း (Game) ေတြ၊ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ တစ္ခု၀င္တစ္ခု ထြက္ ရွာေဖြ ၾကည့္ရွုျခင္း (Compulsive surfing) နဲ ့ ebay မွာအြန္လုိင္း ေစ်း၀ယ္တာကုိ စြဲလမ္းတာအထိ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေမရိကန္ စိတ္ပညာ ဂ်ာနယ္က ေဒါက္တာ ဂ်ာရဲလ္ (Dr. Jerald J. Block) ရဲ ့ေဆာင္းပါး တစ္ခုမွာ ဆုိရင္ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုဟာ (ကြ်န္ေတာ္ တုိ ့ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တီဘီေရာဂါလုိ) နိစၥဓူ၀ေတြ ့
ေနက် ေရာဂါျဖစ္ေနျပီလုိ ့ေရးသားထားပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ Illinois ျပည္နယ္ အင္တာနက္စြဲလမ္းမွု နာလန္ထူေရး၊ အရင္းအျမစ္ ဖြံ ့ ျဖဳိးမွုဌာနက ညွိႏွုိင္းေရးမွဴး ေကာလင္း မုိး (Coleen Moore)က " တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားအရြယ္ေတြ ရွင္ တစ္ေန ့ကုိ ၁၄ နာရီကေန ၁၈ နာရီ ေလာက္ ေတာင္ အင္တာနက္သုံးေနၾကတာ" လုိ ့စစ္တမ္းတစ္ခု ရဲ ့ရလာဒ္ ကုိ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကင္ဘာလီယမ္းကေတာ့ "အင္တာနက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ သုံးတယ္ဆုိ တာထက္ သူတုိ ့အြန္လုိင္းမွာ လာလုပ္ေနၾကလဲ ဆုိတာကုိလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ ့လုိတယ္ဗ်။ " လုိ ့ ဆုိ ျပန္ပါတယ္။ ယမ္းကပဲ ဆက္ျပီး
"အရက္ေသာက္တဲ့ သူအမ်ားၾကီးပါ။ အင္တာနက္ကုိလည္း အရက္ေသာက္သလုိ မ်ဳိး သုံးေနၾက တာပဲေလ။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ မထိန္းနွုိင္တဲ့ အခါက်ေတာ့မွ ျပႆနာျဖစ္ေတာ့တာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အင္တာနက္ သုံးတယ္ ဆုိတာထက္ဗ်ာ အဲဒါေၾကာင့္မိမိေန ့စဥ္ လူေနမွု ဘ၀ကုိ ဘယ္ေလာက္ ထိခုိက္ေစ လဲ ဆုိတာကုိသတိျပဳရမွာဗ်။ " လုိ ့ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိ စြဲလမ္းမွု ရွိမရွိ သရွိႏုိင္ဖုိ ့အတြက္ ယမ္းက ေမးခြန္း အခု ၂၀ ပါ၀င္တဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခု ကုိ ျပဳစုျပီး သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူက " ေပ်ာက္ကင္းအာင္ ကုတဲ့ ေဆးေတာ့ မရွိ ဘူးေပါ့ဗ်ာ အမူအက်င့္အေလ့ အထ ကုထုံးေတြနဲ ့ပဲ ကုသရတာေပါ့" လုိ ့ဆုိပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ Illinois ျပည္နယ္ အင္တာနက္စြဲလမ္းမွု နာလန္ထူေရး၊ အရင္းအျမစ္ ဖြံ ့ ျဖဳိးမွုဌာနက ညွိႏွုိင္းေရးမွဴး ေကာလင္း မုိး (Coleen Moore)က " တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားအရြယ္ေတြ ရွင္ တစ္ေန ့ကုိ ၁၄ နာရီကေန ၁၈ နာရီ ေလာက္ ေတာင္ အင္တာနက္သုံးေနၾကတာ" လုိ ့စစ္တမ္းတစ္ခု ရဲ ့ရလာဒ္ ကုိ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကင္ဘာလီယမ္းကေတာ့ "အင္တာနက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ သုံးတယ္ဆုိ တာထက္ သူတုိ ့အြန္လုိင္းမွာ လာလုပ္ေနၾကလဲ ဆုိတာကုိလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ ့လုိတယ္ဗ်။ " လုိ ့ ဆုိ ျပန္ပါတယ္။ ယမ္းကပဲ ဆက္ျပီး
"အရက္ေသာက္တဲ့ သူအမ်ားၾကီးပါ။ အင္တာနက္ကုိလည္း အရက္ေသာက္သလုိ မ်ဳိး သုံးေနၾက တာပဲေလ။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ မထိန္းနွုိင္တဲ့ အခါက်ေတာ့မွ ျပႆနာျဖစ္ေတာ့တာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အင္တာနက္ သုံးတယ္ ဆုိတာထက္ဗ်ာ အဲဒါေၾကာင့္မိမိေန ့စဥ္ လူေနမွု ဘ၀ကုိ ဘယ္ေလာက္ ထိခုိက္ေစ လဲ ဆုိတာကုိသတိျပဳရမွာဗ်။ " လုိ ့ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိ စြဲလမ္းမွု ရွိမရွိ သရွိႏုိင္ဖုိ ့အတြက္ ယမ္းက ေမးခြန္း အခု ၂၀ ပါ၀င္တဲ့ စစ္တမ္းတစ္ခု ကုိ ျပဳစုျပီး သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူက " ေပ်ာက္ကင္းအာင္ ကုတဲ့ ေဆးေတာ့ မရွိ ဘူးေပါ့ဗ်ာ အမူအက်င့္အေလ့ အထ ကုထုံးေတြနဲ ့ပဲ ကုသရတာေပါ့" လုိ ့ဆုိပါတယ္။
ေကာလင္းမုိး (Coleen Moore) ကလည္း "အစြဲလမ္း ေတြ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းဖုိ ့က တစ္ေယာက္နဲ တစ္ေယာက္မတူပါဘူး။ Illinois စြဲလမ္းမွု နာလန္ထေရးေဆးရုံမွာ တခ်ဳိ ့ဆုိရင္ တစ္လက ေန သုံးလ ေလာက္အထိ ေဆးရုံတက္ေရာက္ကုသရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဆးရုံဆင္းျပီးတာနဲ ့ ဆင္ဆက္မျပတ္ ကုထုံးေတြ ေစာင့္ေလွ်ာက္မွုေတြကလည္း ဆက္လုပ္ရပါေသးတယ္။ ဒီေရာဂါကလည္း ကြ်န္မ တုိ ့ ရင္ဆုိင္ ေနရတဲ့ မူးရစ္ေဆးစြဲသလုိ မ်ဳိးေပါ့ တဘ၀လုံးထိန္းသိမ္းသြားဖုိ ့ လုိတာေပါ့။ ဘာျဖစ္လုိ ့လဲ ဆုိေတာ့ စြဲလမ္းမွု ပေပ်ာက္ေရး နည္းလမ္းေတြကုိ လုိက္နာက်င့္သုံးမွု အားနည္းရင္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ မွာ ျပန္ၾကြလာႏုိင္ေသးလုိ ့ပါ။"
ယေန ့ေခတ္လူငယ္ေလးေတြ ၾကားမွာ အြန္လုိင္းဂိမ္းကစားတာကလည္း တဟုန္ထုိးမ်ားျပားလာပါတယ္။ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု ျပႆနာကုိ ေလ့လာခါစကေတာ့ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ တစ္ခု၀င္ တစ္ခု ထြက္ ၾကည့္တာ ရွာတာေတြ (Surfing the Web)၊ စကားေျပာခန္းေတြ (chatting rooms) ၊ စိတ္ကူးရင္ ကမာၻကစားနည္း (Virtual communities) ေတြ မွာ ပုိမ်ားေပမယ့္ခုေတာ့ ဂိမ္းကစားတာကုိ စြဲလမ္းတဲ့ ဘက္ကုိ ပုိျပီး အာရုံစုိက္ လာျဖစ္ပါတယ္။
ယေန ့ေခတ္လူငယ္ေလးေတြ ၾကားမွာ အြန္လုိင္းဂိမ္းကစားတာကလည္း တဟုန္ထုိးမ်ားျပားလာပါတယ္။ အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွု ျပႆနာကုိ ေလ့လာခါစကေတာ့ ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ တစ္ခု၀င္ တစ္ခု ထြက္ ၾကည့္တာ ရွာတာေတြ (Surfing the Web)၊ စကားေျပာခန္းေတြ (chatting rooms) ၊ စိတ္ကူးရင္ ကမာၻကစားနည္း (Virtual communities) ေတြ မွာ ပုိမ်ားေပမယ့္ခုေတာ့ ဂိမ္းကစားတာကုိ စြဲလမ္းတဲ့ ဘက္ကုိ ပုိျပီး အာရုံစုိက္ လာျဖစ္ပါတယ္။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဂိမ္းဖန္တီးသူမ်ား အဖြဲ ့အစည္းက ဘရုိင္ယန္ ေရာ္ဘင္ (Brian Robbins)ဆုိတဲ့ သူကေတာ့ " အင္တာနက္ ဂိမ္းေတြရဲ ့ ၉၅% ႏွုန္းေလာက္ အလကား ကစားႏုိင္တယ္ဗ် " လုိ ့ဆုိပါတယ္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ San Francisco အေျခစုိက္ Zynga.com က အခမဲ့ ကစားႏုိင္တဲ့ အင္တာနက္ ဂိမ္းေတြကုိ Facebook ကတဆင့္ ကစားႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ျပဳလုပ္ထားပါတယ္။ Poker and blackjack ဆုိတာေတြက ေတာ့ လူၾကဳိက္အမ်ားဆုံး ဂိမ္းေတြေပါ့ Poker ဆုိ ကစားသူ ၁၂ သန္း၊ နဲ ့ Blackjack ဆုိ ၄ သန္းေတာင္ ရွိပါသတဲ့။ ေရာဘင္ကေတာ့ ဂိမ္းေတြနဲ ့စီးပြားရွာတဲ့ သူကုိး။ သူေျပာပုံက
" အြန္လုိင္း ဂိမ္းကစားတာက တျခားဟာေတြထက္ အင္တာနက္စြဲလမ္း မွု ပုိျပီးျဖစ္ဖုိ ့အခြင့္အလမ္းမ်ား တယ္လုိ ့ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္မထင္ပါဘူး ဗ်ာ "
တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ အင္တာနက္စြဲသူေတြကုိ ကုသတဲ့ေဆးခန္းေတြမွာ လွိုင္းထုတ္လႊင့္ စက္ (Wave Machines) ေတြ ကုိ သုံးျပီး ကုသၾကပါတယ္။ သားသမီးေတြ အင္တာနက္ သုံးလြန္းလို ့ စိတ္ပ်က္အၾကံ ကုန္ေနတဲ့ မိဘေတြ ကပဲ ကေလးေတြကုိ အဲဒီ ေဆးခန္းေတြဆီ ေခၚလာၾကတယ္လုိ ့ ဆုိပါတယ္။ကုသေပး သူေတြရဲ ့အဆုိအရေတာ့ အဲဒီ လွုိင္းေတြဟာ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိတဲ့ အာရုံေၾကာေတြကုိ ပုံမွန္ အတုိင္းျဖစ္ေစျပီး စြဲလမ္းမွု ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္တယ္ လုိ ့ဆုိပါသတဲ့။ သိပၼံ ပညာရွင္အမ်ားစုကေတာ့ ဒီအေတြးအေခၚက အရူးအေတြးပါတဲ့။
တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ အင္တာနက္စြဲသူေတြကုိ ကုသတဲ့ေဆးခန္းေတြမွာ လွိုင္းထုတ္လႊင့္ စက္ (Wave Machines) ေတြ ကုိ သုံးျပီး ကုသၾကပါတယ္။ သားသမီးေတြ အင္တာနက္ သုံးလြန္းလို ့ စိတ္ပ်က္အၾကံ ကုန္ေနတဲ့ မိဘေတြ ကပဲ ကေလးေတြကုိ အဲဒီ ေဆးခန္းေတြဆီ ေခၚလာၾကတယ္လုိ ့ ဆုိပါတယ္။ကုသေပး သူေတြရဲ ့အဆုိအရေတာ့ အဲဒီ လွုိင္းေတြဟာ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိတဲ့ အာရုံေၾကာေတြကုိ ပုံမွန္ အတုိင္းျဖစ္ေစျပီး စြဲလမ္းမွု ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္တယ္ လုိ ့ဆုိပါသတဲ့။ သိပၼံ ပညာရွင္အမ်ားစုကေတာ့ ဒီအေတြးအေခၚက အရူးအေတြးပါတဲ့။
အင္တာနက္ စြဲလမ္းမွုမွ ကင္းေ၀းႏုိင္ၾကပါေစ
Ref: Current Magazine;January/February 2009 ကုိ ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။
********** *************** **************